Bağımlılık

Bağımsızlık ve özgürlük arasında bir fark olduğu notunu düşerek bu ikisinin de negatifi olarak bağımlılık üzerine birkaç söz yazacağım ve kısa olacak (zira özellikle “duvardan sonra doğanlar” diye adlandırabileceğimiz bir kuşak için böyle gerekiyor). Tekrarın vurgulandığı özellikle de haz tekrarının vurgulandığı herhangi bir eylem, düşünce, tüketim maddesi bağımlılık ile ilişkilendirilebilir. Bu anlamda bağımlılığın nesnesi doğurduğu sonuçların farklılığı sebebiyle önemli olsa da bu tartışma kapsamında ikinci plana itilebilir yani neye bağımlı olunduğu burada daha konu dışıdır. Bir yemeğe aç olunduğu için de yönelinir yalnızca istek duyulduğu için de; ikisine de “arzu” adını vermek mümkün olduğu gibi birbirinden farklı olduklarını da ifade etmek gerekir. Tekrardan da tıpkı fark gibi kaçınmak pek söz konusu değildir; lakin “haz tekrarı”nda hazzın da sürdürülebilir oluşunu sağlayan “tekrar” ile mücadeledir. Örneğin “düşünüyorum varım”ı (cogito) yeniden şöyle formüle edersek “düşündüğümü düşünüyorum varım” (cogito2), “düşündüğümü düşündüğümü düşünüyorum” (cogito3) da artık “var” olanla ilişkisinin kesilmesi gibi “tekrar” da hazzı sönümlendirebilir. Bu durumda “haz tekrarı” üzerine kurulu olanla göbek bağını kesmek ise “mücadele” etmekten geçmektedir. Tekrarın inkârı (kaçınmak) ya da başka bir deyişle bastırılışı, bağımlılığı ortadan kaldırmanın aksine her “bundan sonra (artık) … yapmayacağım” hükmüyle gelecek projeksiyonunda yasaklanmış olanın arzusunu tekrar kurar ve mevcut yapıda çokluk malum sonucu verir. Bir mücadele yöntemi olarak pozitif hüküm (varoluş) yani “Neyi arzuluyorum, ne istiyorum?” sorusunun cevabını vermeye çalışmak yani arzunun doyurulması olarak düş ve arzunun ülkesinin binlerce yıldır bir ada olması (ütopya) bir başlangıç önerisi olabilir. Gündelik hayat içinde “bağımlılık”tan uzaklaşmak bir anlamda “hayat tarzı” (kastedilen belirli bir sınıfın üretim-tüketim ilişkileri manzumesi içerisindeki eylemleri, alışkanlıkları, dili ve dünyaya bakışı) içerisinden çıkışı da işaret edebilir.